Klinika dla Małych Zwierząt WąsiatyczBlog

Starzenie się kota to proces naturalny, ale nie każda zmiana w zachowaniu seniora wynika wyłącznie z wieku. Kocia demencja, określana medycznie jako zespół dysfunkcji poznawczych (CDS - Cognitive Dysfunction Syndrome), to choroba neurodegeneracyjna prowadząca do stopniowej utraty zdolności poznawczych. Jej objawy często rozwijają się powoli, dlatego łatwo uznać je za typowe starzenie się. Wczesna obserwacja kota pozwala jednak zauważyć pierwsze niepokojące sygnały i wdrożyć postępowanie, które poprawia komfort życia zwierzęcia.

Czym jest demencja u kota?

Zespół dysfunkcji poznawczych to przewlekły proces degeneracyjny mózgu związany najczęściej z wiekiem. Dochodzi do zmian w neuroprzekaźnictwie, gromadzenia wolnych rodników oraz odkładania amyloidu - białka zaburzającego pracę neuronów. Choroba najczęściej pojawia się u kotów powyżej 10-12 roku życia, a ryzyko rośnie wraz z wiekiem.

To ważne: demencja nie jest naturalnym elementem starzenia, a schorzeniem, które można rozpoznać i wspierać terapeutycznie.

Pierwsze objawy demencji - łatwe do przeoczenia

Wczesne symptomy są subtelne, dlatego właściciele często interpretują je jako związane z wiekiem. Na co warto zwrócić uwagę?

1. Zmiany w zachowaniu

Kot może stać się bardziej wycofany, niespokojny lub przeciwnie - nadmiernie wokalizować, szczególnie nocą. Ograniczona interakcja z opiekunem czy mniejsza chęć do zabawy to częsty pierwszy sygnał.

2. Zaburzenia orientacji

Zdezorientowanie we własnym domu, wpatrywanie się w ścianę, mylenie pomieszczeń, zostawanie w kącie pokoju bez celu - to klasyczne objawy CDS. Kot może też „gubić się” na trasie do miski czy kuwety.

3. Problemy z kuwetą

U kotów z demencją zdarza się oddawanie moczu lub kału poza kuwetą mimo dotychczasowej prawidłowej higieny. Nie wynika to z niechęci - zwierzę może zapomnieć, gdzie znajduje się kuweta lub jak do niej wejść.

4. Zmiany rytmu snu i czuwania

Nocne pobudki, głośne miauczenie po zmroku, senność w ciągu dnia.

5. Utrata nawyków i dotychczasowych umiejętności

Kot może zapominać komend, rytuałów (np. pory karmienia), nie reagować na imię, a nawet nie rozpoznawać opiekuna.

Im wcześniej opiekun zauważy te sygnały, tym szybciej lekarz weterynarii może wdrożyć działania wspierające.

Jak wygląda diagnostyka demencji u kota?

Nie istnieją żadne badania laboratoryjne, które potwierdzają demencję. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie, obserwacji zachowania oraz wykluczeniu innych chorób, które mogą dawać podobne objawy.

Należy wykonać następujące badania:

• badania krwi i moczu - w celu oceny pracy narządów wewnętrznych,
• pomiar hormonów tarczycowych (T4) - nadczynność tarczycy może imitować objawy CDS,
• pomiar ciśnienia krwi
• badania obrazowe (USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej i struktur kostnych),
• w wybranych przypadkach rezonans magnetyczny - do oceny struktur mózgu.

Diagnozę stawia lekarz weterynarii na podstawie wywiadu, badania klinicznego oraz wyników badań dodatkowych.

Czy demencję da się leczyć?

Proces neurodegeneracyjny jest nieodwracalny, ale odpowiednie postępowanie może spowolnić rozwój choroby i wyraźnie poprawić jakość życia kota. W terapii wykorzystuje się:

• diety i suplementy wspierające pracę mózgu,
• modyfikację środowiska - stała lokalizacja kuwety, misek, łatwy dostęp do zasobów,
• stymulację umysłową - zabawki węchowe, trening mózgu, krótkie sesje aktywności,
• w niektórych przypadkach leki poprawiające przepływ krwi w mózgu i funkcje poznawcze.

Wsparcie opiekuna, spokój i przewidywalność otoczenia mają tu ogromne znaczenie terapeutyczne.

Demencja u kotów to choroba, którą łatwo pomylić z objawami naturalnego starzenia. Jednak objawy takie jak dezorientacja, głośna wokalizacja nocna, niekorzystanie z kuwety czy utrata kontaktu z opiekunem powinny skłonić do wizyty u lekarza weterynarii. Wczesne rozpoznanie pozwala spowolnić postęp choroby i poprawić komfort życia kota.